Gwint to śrubowe nacięcie, które wykonuje się wewnątrz otworu lub na zewnętrznej powierzchni walca. Za sprawą swojej konstrukcji, gwint umożliwia stworzenie wytrzymałego połączenia, które można rozłączyć w dowolnym momencie, bez utraty właściwości użytkowych elementów. Jak wiec dobrać wiertło do gwintu? Odpowiedź znajdziesz w tym poradniku!
Zobacz też nasz ostatni poradnik: Jakie szczotki druciane na wiertarkę?
Podstawowe typy gwintów
Podstawowe typy gwintów to:
- Gwinty wewnętrzne, czyli nacięcia wykonane wewnątrz otworu, często stosowane w nakrętkach.
- Gwinty zewnętrzne, które powstają na powierzchni zewnętrznej pręta lub śruby.
Gwinty mogą mieć różne profile, takie jak metryczne, calowe, walcowe, okrągłe, czy prostokątne. Wybór odpowiedniego gwintu zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju materiału, przeznaczenia połączenia oraz wymaganej dokładności.
W dalszej części poradnika skupimy się na doborze odpowiedniego wiertła do poszczególnych typów gwintów, ponieważ ma to duże znaczenie dla jakości i trwałości wykonanego połączenia.
Rodzaje gwintów i ich zastosowania
Każdy rodzaj gwintu ma swoje charakterystyczne cechy i specyficzne zastosowania:
- Gwinty metryczne (M) – najbardziej popularne, stosowane szeroko w budownictwie oraz mechanice. Ich rozmiar określa średnica zewnętrzna oraz skok, czyli odległość między kolejnymi zwojami.
- Gwinty metryczne drobnozwojowe (MF) – charakteryzują się mniejszym skokiem w porównaniu do zwykłych gwintów metrycznych. Używane są tam, gdzie konieczna jest większa precyzja i mniejsze naprężenia.
- Gwinty rurowo-walcowe (G) – używane głównie do połączeń w instalacjach wodnych i gazowych. Za sprawą swojej budowy umożliwiają stworzenie szczelnych połączeń rur.
Każdy z tych typów gwintów wymaga innego podejścia do przygotowania otworu, dlatego dobór właściwego wiertła jest tak ważny.
Jak dobrać wiertło pod gwint?
Dobór wiertła pod gwint to ważny etap w procesie przygotowania otworu do gwintowania. Aby uzyskać odpowiedni efekt, średnica wiertła musi być mniejsza niż planowany rozmiar gwintu. Jeśli wiertło będzie zbyt duże, gwint nie będzie miał wystarczającego materiału do utworzenia odpowiednich zwojów, co może skutkować niską wytrzymałością połączenia.
Polecamy też: Jakie dłuto do betonu?
Tabela doboru wierteł do gwintów
W praktyce, aby dobrać wiertło do konkretnego gwintu, warto skorzystać z gotowych tabel, które dokładnie określają rozmiar wiertła dla danego gwintu. Poniżej tabela gwintów, gdzie znajdziesz wartości dla poszczególnych rodzajów gwintów.
| Gwint Metryczny M | Gwint Metryczny Drobnozwojny MF | Gwint Rurowo-Walcowy G | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rozmiar Gwintu | Skok Gwintu P [mm] | Średnica Wiertła [mm] | Rozmiar Gwintu | Skok Gwintu P [mm] | Średnica Wiertła [mm] | Rozmiar Gwintu | Skok Gwintu P [mm] | Średnica Wiertła [mm] |
| M1 | 0.25 | 0.75 | M4 x 0,5 | 0.5 | 3.5 | G-1/16″ | 0.907 | 6.7 |
| M1,1 | 0.25 | 0.85 | M4,5×0,5 | 0.5 | 4.0 | G-1/8″ | 0.907 | 8.8 |
| M1,2 | 0.25 | 0.95 | M5 x 0,5 | 0.5 | 4.5 | G-1/4″ | 1.337 | 11.8 |
| M1,4 | 0.3 | 1.1 | M5,5×0,5 | 0.5 | 5.0 | G-3/8″ | 1.337 | 15.25 |
Warto zwrócić uwagę, że dla gwintów drobnozwojowych i gwintów rurowych rozmiary wierteł również są różne, dlatego prawidłowy dobór może wymagać dokładniejszych obliczeń. Sprawdź dokładnie, jakie różnice występują między poszczególnymi typami gwintów oraz jak precyzyjne muszą być otwory do ich wykonania. Jeśli nie masz pewności, możesz skorzystać z metody obliczeniowej.
Jak obliczyć średnicę otworu pod gwint?
Jeśli nie mamy pod ręką tabeli doboru wierteł, istnieje możliwość samodzielnego obliczenia średnicy otworu. Najczęściej stosowana jest formuła:
D = M - P,
gdzie:
- D to średnica otworu,
- M to rozmiar gwintu,
- P to skok gwintu.
Przykład: chcemy wykonać gwint M10, który ma skok 1,5 mm:
D = 10 mm - 1,5 mm = 8,5 mm.
Wartość ta odpowiada średnicy wiertła, jakie należy użyć, aby przygotować otwór do gwintowania.
Najczęstsze błędy przy wierceniu pod gwinty
Choć wiercenie otworów pod gwinty może wydawać się prostą czynnością, to często pojawiają się błędy, które mogą wpłynąć na jakość gwintu. Poniżej omawiamy kilka najczęstszych problemów:
- Zbyt duża średnica wiertła – skutkuje słabym gwintem, który nie utrzyma właściwego momentu obrotowego.
- Zbyt mała średnica wiertła – utrudnia gwintowanie, zwiększając ryzyko uszkodzenia narzędzia.
- Niewłaściwy kąt wiercenia – otwór powinien być wykonywany prostopadle do powierzchni materiału, aby gwint był równomierny.
- Brak odpowiedniego chłodzenia – podczas wiercenia i gwintowania materiał nagrzewa się, co może powodować jego zniekształcenia. Zaleca się używanie chłodziwa, które zapobiega przegrzewaniu i poprawia jakość gwintu.
Może Cię zainteresować: Budowa i rodzaje wierteł
Podsumowanie – najlepsze praktyki przy doborze wierteł
Aby skutecznie wykonać gwint, należy odpowiednio dobrać wiertło, co wymaga znajomości zarówno rozmiaru gwintu, jak i jego skoku. Warto korzystać z gotowych tabel, które precyzyjnie określają potrzebną średnicę wiertła. Jeśli nie masz w danym momencie tabeli, można skorzystać z prostego wzoru, by szybko obliczyć właściwy rozmiaru otworu.
Warto także pamiętać, że każde połączenie śrubowe ma swoje specyficzne wymagania, dlatego też dobór wiertła oraz technika pracy powinny być zawsze dostosowane do konkretnego zadania i rodzaju materiału.
